Kilometre taşları; çocuklar büyüdükçe onların gelişimlerini fiziksel, davranışsal kontrol noktalarıdır. Gelişimsel kilometre taşları, Amerikan Pediatri Derneği’nin bulgularıyla doğrulanmıştır. Elbette her çocuğun gelişim serüveni kendine özgüdür. Fakat genel olarak motor, duyusal, iletişim, beslenme, oyun oynama ve sosyal beceriler gibi alanlarda hemen her çocukta gözlemlenen bulgular vardır. Bu yazı dizisinde gelişimin kilometre taşlarını ele alacağız. Siz de çocuğunuzun gelişimini bu dönüm noktalarına bakarak değerlendirebilir, çocuğunuzun desteğe ihtiyacı olup olmadığını anlayabilirsiniz.

1. Motor

Önemli Kilometre Taşları

• Karın üstü yatarken kollarından destek alarak kendini yukarı kaldırabilir.
• Karın üstü yatarken başını kaldırabilir ve tutabilir.
• Ellerini ağzına götürebilir.
• Yumruklarını kapalı pozisyondan açık pozisyona getirebilir.
• Heyecanlandığında kolları ve bacakları zeminden uzaklaşabilir.

Dikkat Etmeniz Gereken Durumlar

• Kafasını kaldırırken zorlanıyorsa,
• Bacakları sert ise ve çok az hareket ettiriyorsa ya da hiç hareket ettirmiyorsa,
• Ellerini yumruk yapıyor ve kollarını çok az hareket ettiriyorsa ya da hiç hareket ettirmiyorsa,
• Sırt üstü yatarken kafasını geriye itiyorsa, bir uzmana danışmanız gerekebilir.

2. Duyusal

Önemli Kilometre Taşları

• Sırt üstü yatarken göğsünün üstünde tutulan bir oyuncağa ulaşmaya çalışır.
• Sırt üstü yatarken hareket eden bir oyuncağı gözleriyle bir yandan diğer yana takip eder.
• Sırt üstü yatarken yüzleri ve oyuncakları izlemek için başını merkezde tutar.
• Sallanma, dokunma ve nazik seslerle sakinleşebilir.
• Çeşitli hareketlerden hoşlanır.

Dikkat Etmeniz Gereken Durumlar

• Gözleriyle nesneleri takip etmiyorsa,
• Farklı hareket türlerinden hoşlanmıyorsa,
• Sık sık dokunulmaya ve tutulmaya direniyorsa,
• Yumrukları çoğu zaman kapalı ise bir uzmana danışmanız gerebilir.

3. İletişim

Önemli Kilometre Taşları

• İnsan sesi ve çevresel sese tepki olarak susabilir ya da gülümser.
• Başını insan ya da çevresel seslere doğru çevirebilir.
• Göz teması kurar.
• Yüzlere ilgi duyar.
• Farklı ihtiyaçlar için farklı ağlar. (ör: açken ya da yorgunken)
• Mırıldanır ve gülebilir.

Dikkat Etmeniz Gereken Durumlar

• Açken ya da rahatsız olduğu durumlarda ağlamıyorsa,
• Yüksek sesleri fark etmiyor ve tepki vermiyorsa,
• Anne, baba veya bakıcıyla göz teması kurmuyor ve gülümsemiyorsa bir uzmana danışmanız gerebilir.

4. Beslenme

Önemli Kilometre Taşları

• Emzik, biberon ve annenin memesine emmek için kilitlenebilir.
• Emme sırasında dilini ileri geri hareket ettirebilir.
• Beslenme sırasında iyi emer ve yutar.

Dikkat Etmeniz Gereken Durumlar

• Emzirirken veya biberonla beslerken biberona ya da annenin memesine kilitlenemiyorsa,
• Beslenirken ağzından çok fazla anne sütü ya da mama dökülüyorsa bir uzmana danışmanız gerebilir.

5. Oyun ve Sosyal Beceriler

Temel Yetenekler

• İnsanlarla yüz yüze etkileşimden keyif alır.
• Eğlenceli etkileşime karşı oynak ve cıvıldayarak tepki verir.
• Sesleri fark eder ve tepki verir.

6. Koordinasyon

Temel Yetenekler

• Ellerini açıp kapatabilir.
• Heyecanlandığında kolları ve bacakları yerden uzaklaşır.
• Ellerini ağzına götürebilir.
• Nesneleri takip etmek için gözlerini hareket ettirebilir.
• Karın üstünde uzanırken, heyecanlandığı kısa anlarda sadece karnı üstünde durabilir.

7. Günlük Aktiviteler,

• Banyo yapmaktan keyif alabilir.
• Yorgun ya da aç değilse araba yolculuğu onu sakinleştirebilir.
• Genellikle ağlamadan bez değiştirmeyi tolere edebilir.

8. Kendini İfade Etmek

• Günlük seslerden rahatsız olmaz.
• Sarılma, nazik sesler ve nazik dokunmalar onu sakinleştirebilir.
• Aç ya da yorgun olmadığında çoğunlukla mutludur.
• Farklı hareket deneyimlerinden keyif alabilir.
• Sık sık ya da uzun süreli üzgün olma durumları yoktur.

Kaynak:

https://pathways.org/growth-development/0-3-months/milestones/